Zasady zrównoważonego rozwoju

Pojęcie zrównoważonego rozwoju jest w ostatnim czasie coraz popularniejsze i zagadnienia związane z projektowaniem takiego rozwoju w różnych dziedzinach życia społecznego i gospodarczego docierają do kolejnych grup społecznych. Dla wielu osób poszukujących inwestycji unijnych lub próbujących pozyskać środki celowe na działania w terenie z pewnością coraz częściej muszą prezentować swoje koncepcje w kontekście zachowania zasad zrównoważonego rozwoju. Jest to idea będąca odpowiedzią na wcześniej zbyt agresywny i nastawiony na konsumpcję przestrzeni i zasobów naturalnych rozwój – zwłaszcza ośrodków miejskich. To właśnie rozrost miast i degradacja krajobrazów wiejskich i podmiejskich oraz potężne przekształcenia w samych centrach miast, najmocniej obrazowały postęp gospodarczy większości państw świata.
Liberalna gospodarka umożliwiła klasie średniej błyskawiczne bogacenie się i miasta musiały błyskawicznie dostosowywać się do nowego kultury konsumpcyjnej i wciąż rosnącego napływu ludzi zarówno do centrów jak i na peryferia miejskie. Kult przemysłu i stałego inwestowania w tereny okołomiejskie, masowe wykorzystywanie terenów zielonych pod dowolne projekty budowlane i bardzo nieskoordynowane planowanie rozbudowy siatki komunikacyjnej, doprowadziły w wielu regionach do prawdziwego zdemolowania zasobów naturalnych. Oczywiście przez wiele lat uważano takie postulaty za typowo ekologiczne i wynikające z lobby tzw. zielonych, ale dzisiaj większość państw nakazuje swoim konkretnym organom wprowadzanie określonych zasad zrównoważonego rozwoju chociażby do planowania zagospodarowania przestrzennego.
Przez wiele lat samorządy miały ogromną dowolność w kształtowaniu swojej własnej polityki przestrzennej – dzisiaj natomiast zmuszone są do przygotowywania planów zagospodarowania przestrzeni w sposób zgodny z wieloma wytycznymi. Bardzo ważne jest w tym kontekście prawidłowe katalogowanie i spisanie wszystkich występujących na danym terenie elementów krajobrazowych, siedlisk i gatunków oraz uwzględnienie zmian w ich funkcjonowaniu wynikających z konkretnych działalności człowieka. Coraz częściej rewitalizuje się przestrzeń miejską w sposób pozwalający na ponowne wprowadzenie zieleni użytkowej do miasta, wykorzystuje się potencjał ekologiczny nie tylko dla jego surowców, ale przede wszystkim walorów rekreacyjnych.
Możliwe jest dzisiaj skuteczne wykorzystywanie naturalnie występujących elementów krajobrazu chociażby do niwelowania zagrożenia powodzi na terenach zalewowych – nie można jednak podejmować fatalnych decyzji urbanistycznych jak tworzenie betonowych wałów wzdłuż koryta rzeki. To co jeszcze kilkadziesiąt lat temu uważano za słuszne kreowanie środowiska przyrodniczego dzisiaj straciło sens i zrównoważony rozwój ma sprawić, że nigdy więcej człowiek nie będzie rozwijał siebie ani cywilizacji kosztem naturalnego otoczenia. Ekosystemy wokół miast i w samych miastach mogą pełnić wiele kluczowych dla ludności funkcji, począwszy od oczyszczania powietrza i wody, przez ograniczanie insektów, na udostępnianiu energii odnawialnej kończąc.